Quyền lực

Ngày 30/6/2013, Thủ tướng Thái Lan Yingluck Shinawatra được phê chuẩn giữ chức Bộ trưởng Bộ quốc phòng, đây là thắng lợi quan trọng trong cuộc cải tổ nội các mới khi bà trở thành Bộ trưởng Quốc phòng và người phụ nữ đầu tiên đứng đầu ngành Quân đội tại Vương quốc Thái Lan. Có thể nói, sau một thời gian nắm quyền, những nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở Thái Lan không phát huy hiệu quả, chương trình thu mua tạm trữ lúa  gạo đã gây thiệt hại lớn cho ngân sách nhà nước, khiến Thái Lan mất vị trí đứng đầu thế giới về xuất khẩu gạo. Đây là nỗ lực lấy lòng cử chi nông dân nghèo, những người dành phiếu bầu trong kỳ bầu cử thủ tướng, thất bại cũng giáng đòn mạnh vào uy tín thủ tướng, và bà đẩy trách nhiệm cho bộ trưởng Thương mại Boosong Teriyapirom, với ông Boosong, việc mất chức là lẽ tất yếu vì chính sách thu mua tạm trữ lúa gạo chắc chắn thất bại, nhưng là “nhiệm vụ bất khả thi”.

Nội các mới, rạn nứt mới

Ngày 30/6/2013, nội các mới ra mắt, nhưng tân bộ trưởng Lao động Chalerm Yubumrung vắng mặt, lý do bận đi…khám bệnh, việc làm chưa có tiền lệ. Nhiều người nhận định, phản ứng của ông Chalerm thể hiện bất mãn và sự chia rẽ sâu sắc trong nội các mới, được biết tấn bộ trưởng Lao động từng bị “ép” từ chức Phó thủ tướng trước đó ít hôm.

Bài học nhãn tiền

Ở Thái Lan quân đội có ảnh hưởng cực lớn là lực lượng bảo vệ Hoàng gia và giữ vai trò quan trọng trên chính trường nhiều biến động.

Còn nhớ, ngày 19/9/2006, Quân đội Hoàng gia Thái Lan đảo chính và lật đổ Chính phủ của Thủ tướng Thaksin Shinawatra trong lúc ông đang tham gia cuộc họp Đại hội đồng Liên hiệp quốc tại New York (Mỹ), khiến ông Thaksin trở thành Thủ tướng lưu vong bất đắc dĩ cùng hàng loạt cáo bộc tham nhũng, nhận hối lộ. Dó đó, hơn ai hết việc nắm giữ quân đội là phương cách tốt nhất đảm bảo và duy trì quyền lực.

Hiện tượng người đứng đầu Quốc gia (Chính phủ) thâu tóm lực lượng quân đội xảy ra ở nhiều quốc gia, nhờ đó mà gia đình họ Kim ở Bắc Triều Tiên truyền ngôi tới 03 lần (ông, cha, cháu), còn Tổng thống Myanmar Thein sein dù dân sự, nhưng ông xuất thân từ quân nhân và quân đội Myanmar vẫn giữ quyền kiểm soát tại Quốc hội.

Tựu chung lại, thâu tóm lực lượng vũ trang (quân đội, an ninh, cảnh sát) là phương cách đảm bảo địa vị thống trị và giữ ổn định tình hình, khẳng định quyền lực là khát “khát vọng” của tất cả các chính đảng cầm quyền. Tuy nhiên, điều đáng phải suy ngẫm là khi còn người ta tự mãn với quyền lực cũng là lúc “lãng quên” nhiệm vụ chăm lo cho dân (an dân). Do đó, khi quyền lực không được kiểm soát, thì nó dễ bị lợi dụng, chuyên quyền, thậm chí độc tài.

Nhất Nam

Sài Gòn, tháng 7/2013