Chỉ cần vào Google gõ từ khóa “Tổng
thống Thein Sein”, có 135.000 kết quả, trong 0.30giây, tương tự “bà Aung San Suu Kyi”, 285.000 kết quả, 0.36giây, còn Myanmar,
45.700.000 kết quả, 0.21giây. Những con số biết nói trên, cho thấy mức độ quan
tâm của báo giới đối với quốc gia dân chủ mới nổi trong khu vực Đông Nam Á. Nhà
đầu tư quan tâm nhiều đến nguồn tài nguyên chưa được khai phá, kèm hàng tá cơ
hội kinh doanh, còn nhà hoạt động dân chủ nhìn nhận sự trỗi dậy của Myanmar như
một biểu tượng dân chủ.
Diễn biến chính trị tại Myanmar thay
đổi đến mức “kinh ngạc”, ngoài trí tưởng tượng của những người lạc quan nhất,
không ít người trìu mến gọi là “điều kỳ diệu” của Myanmar, trìu mến đồng thời dành
cho 2 cá nhân là Tổng thống Thein Sein và bà Aung San Suu Kyi.
Thực sự “điều kỳ diệu” có dành cho cả hai?
Lựa chọn duy nhất
Trước sức ép của quần
chúng, các nước phương Tây…buộc phe quân đội phải nhượng bộ, chuyển từ chế độ
độc tài quân sự, sang dân sự, mở rộng dân chủ, bằng việc trao quyền cho tướng
giải nghệ cũng là Tổng thống Thein Sein đương nhiệm. Đây là sự lựa chọn
khôn ngoan và duy nhất, bởi nếu không …với sự hỗ trợ, áp lực từ các nước phương
Tây, phe phái, chính đảng trong nước…sẽ đưa Myanmar đến thảm kịch như các nước
Bắc Phi và Trung Đông. Dù sao quân đội “rút lui” khỏi chính trường, trao quyền
cho người của mình, trong khi vẫn kiểm soát được tình hình, là lựa chọn duy
nhất, có lợi nhất.
Tuyệt chiêu, hạ gục đối thủ!
Trước diễn biến chính
trị phức tạp tại Myanmar, tình thế có lợi cho bà Aung San Suu Kyi, người từng được
kỳ vọng làm thay đổi tình hình dân chủ và là đối trọng với phe quân sự đang nắm
quyền. Với chiêu thức giương cao ngọn cờ dân chủ, lại được các quốc gia phương
Tây hậu thuẫn, bà Aung San Suu Kyi là biểu tượng của dân chủ, hòa bình, thịnh
vượng…Nhận thấy, không thể tiếp tục duy trì quyền lực, quân đội chấp nhận trao quyền cho
Tổng thống Thein Sein thông qua kỳ bầu cử đầy tranh cãi. Rồi! Tổng thống Thein
Sein làm cả thế giới ngạc nhiên về những cải cách cả chính trị, kinh tế, đối
nội, đối ngoại…, cũng chiêu bài đề cao giá trị dân chủ, tự do báo chí, thả hàng
ngàn tù chính trị…, dường như đã dáp ứng nguyện vọng của toàn thể nhân dân,
cũng như cộng đồng thế giới, mở toang cánh cửa đón tự do, dân chủ, làn sóng đầu
tư từ nước ngoài, tăng cường chuyến công du các nước, được các nước phương Tây
nghênh đón, sự kiện vốn trước kia dành cho bà Aung San Suu Kyi.
Như vậy, cương lĩnh
tạo sự khác biệt của bà Aung San Suu Kyi, cái thứ “vũ khí” là hành trang bước
vào chính trường đã bị chính đối thủ (Tổng thống Thein Sein) sử dụng, ông là người
đang thực thi những giá trị mà bà Aung San Suu Kyi gầy công tạo
dựng. Thử hỏi, hình ảnh bà Aung San Suu Kyi còn là niềm khát khao, kỳ vọng của
người dân Myanmar?
Với mỗi người dân Myanmar hay các các nước muốn kiến tạo nền dân chủ tại
Myanmar xem bà là phương tiện để đạt được giá trị, trừ khi chưa tìm được người
thay thế, nay tình hình đã khác, cái đích mà người dân mong muốn đã và đang
đến, đặc biệt có sự chuyển giao quyền lực trong hòa bình, thì Tổng thống Thein
Sein là sự lựa chọn không thể tốt hơn.
Có ý kiến cho rằng, thay đổi bất ngờ
từ Myanmar chuyển từ nền độc tài quân sự sang dân sự, dân chủ, không trải qua
một cuộc cách mạng màu, cách mạng đường phố, không tạo ra sự bất ổn trong xã
hội như một số nước Bắc Phi và Trung Đông, thay đổi theo kiểu tự diễn biến, đây
là cách mà giá trị dân chủ được tôn vinh, ở một khía cạnh nào đó đã mang lại
một kết cục có hậu. Bà Aung San Suu Kyi không còn là ngôi
sao của chính trường Myanmar, nhưng những nỗ lực của bà cùng các nhà hoạt động
dân chủ ở Myanma đã góp phần thúc đẩy tiến trình dân chủ hóa diễn tiến nhanh
hơn.
Quốc hội Myanmar quyết định thành lập
Ủy ban nghiên cứu sửa đổi Hiến pháp nhằm đáp ứng “tiến trình cải cách hiện tại
của đất nước”, hiến pháp hiện tại do chính quyền quân sự ban hành từ năm 2008 -
cấm những cá nhân có mối liên hệ với nước ngoài (như có vợ, chồng hoặc con là
người nước ngoài) sẽ không được tranh cử tổng thống hoặc phó tổng thống. Có thể
thấy quy định này nhắm trực tiếp vào bà Aung San Suu Kyi (chồng quá cố của bà
là người Anh, hai con của bà hiện đều sống ở Anh). Hiến pháp cũng dành đặc
quyền cho giới quân sự khi quy định 25% số ghế trong quốc hội thuộc về các đại
biểu quân đội. Giới quan sát cho rằng việc sửa đổi hiến pháp sẽ dọn đường cho
bà Aung San Suu Kyi tranh cử tổng thống sau cuộc tổng tuyển cử năm 2015, nhưng oái
oăn thay, thành viên ban soạn thảo là thân tín của Tổng thống Thein Sein, mà
tổng thống xuất thân từ quân đội. Do đó, bản hiến pháp mới khó lòng đáp ứng kỳ
vọng của giới quan sát, cũng như đông đảo quần chúng nhân dân, trừ khi nhà lập
pháp độc lập với nhà cầm quyền.
Nhất Nam
Sài gòn, tháng 3/2013
Đây là bài viết hay, sắc sảo, đáng xem. Nhưng đọc hết dòng cuối cùng, bạn đọc hơi có cảm giác bị “hẫng”, hơi thòm thèm (dù chỉ một chút thôi), bạn đọc cứ muốn biết một câu bình luận cuối cùng nào đó của tác giả, hoặc về hiến pháp, hoặc về bản lĩnh nhân vật, hoặc về diễn biến sắp tới, hoặc một bình luận bỏ lửng…
Trả lờiXóaChúc cháu nhiều thành công
Vâng, rất cảm ơn về những nhận xét của chú, cháu cũng nghĩ cần có đoạn kết cho bài viết của mình, nhưng nghĩ mãi không viết được dòng cuối...thỏa đáng.
Trả lờiXóaCháu Nhất Nam